Praca sezonowa – czym jest i jak wygląda w praktyce?

Wiele gałęzi gospodarki charakteryzuje się sezonowością. Przychody i możliwość ich osiągania rozkładają się w ciągu roku bardzo nierówno. Wystarczy wspomnieć o turystyce, branży remontowej czy rolnictwie. Taki stan rzeczy sprawia, że w niektórych miesiącach roku w przedsiębiorstwach potrzeba rąk do pracy, podczas gdy w innych w biznesie panuje zastój i utrzymywanie etatów jest nieopłacalne.
W tak działających w branżach od lat ogromną rolę odgrywają pracownicy sezonowi zatrudniani wtedy, gdy są niezbędni. Na polskim rynku coraz częściej są to pracownicy pochodzący z zagranicy i zatrudniani z pomocą agencji zgodnie z tym, co mówi ustawa o pracy tymczasowej. Na czym dokładnie polega praca sezonowa? Jakie przynosi korzyści? Dlaczego przedsiębiorstwom opłaca się zatrudniać w niej osoby pochodzące z zagranicy?
Założenia pracy sezonowej
Za pracę sezonową najczęściej uważa się stosunek pracy trwający nie dłużej niż 9 miesięcy. Pracownicy sezonowi pojawiają się przede wszystkim w branżach, w których zapotrzebowanie na pracę jest zmienne w skali roku. Do takich branż należą między innymi:
- turystyka,
- rolnictwo,
- branża budowlana,
- hotelarstwo,
- gastronomia.
Ponadto pracownicy sezonowi bywają zatrudniani na zastępstwo, gdy z jakiegoś powodu, na przykład urlopu macierzyńskiego, etat pozostaje tymczasowo nieobsadzony. Współpraca z pracownikami sezonowymi może odbywać się na rozmaitych zasadach.
Często chodzi o umowę o pracę na czas określony – dopóki dane stanowisko jest potrzebne lub osoba wcześniej go zajmująca nie wróci do pracy. Zwykle pracownik sezonowy dostaje w takiej sytuacji identyczne warunki finansowe i pozostałe warunki zatrudnienia, jak osoba którą zastępuje. Jedyna różnica polega na tym, że umowa zostaje podpisana na czas określony.
Praca tymczasowa może również odbywać się na podstawie umów cywilnoprawnych. Często dzieje się tak w przypadku krótkich stosunków pracy, na przykład w gastronomii działającej w popularnych destynacjach turystycznych, gdzie zapotrzebowanie istnieje przez około 3 miesiące, albo w rolnictwie w trakcie zbiorów. Kolejnym rozwiązaniem jest skorzystanie z usług agencji pracy tymczasowej, która jest w stanie natychmiast dostarczyć pracowników o odpowiednich kompetencjach.
Pracownicy sezonowi – korzyści
Praca sezonowa przynosi przedsiębiorstwom ogromne korzyści. Przedsiębiorstwo oszczędza mnóstwo pieniędzy, ponieważ nie musi utrzymywać zbędnych etatów przez cały rok. Daje to wyższy poziom elastyczności finansowej. Pracownicy sezonowi zazwyczaj nie oczekują stabilnego zatrudnienia – zależy im na uczciwym zarobku i są w stanie zaakceptować umowy cywilnoprawne.
Kolejna korzyść polega na elastyczności zatrudnienia – nie we wszystkich branżach można z dużym wyprzedzeniem przewidzieć zapotrzebowanie na pracowników tymczasowych – bywa ono zależne choćby od pogody. Na szczęściepracowników tymczasowych można zrekrutować w ekspresowym tempie.
Rekrutacja pracowników z zagranicy do pracy sezonowej
Polski rynek pracy przeszedł w ostatnich latach ogromne zmiany. Stosunkowo niski poziom bezrobocia sprawia, że obecnie nieco trudniej znaleźć odpowiednich pracowników sezonowych. Znaczna część Polaków może pochwalić się stabilnym zatrudnieniem na etacie, dlatego tymczasowe stosunki pracy nie są dla nich szczególnie atrakcyjne, podobnie jak wynagrodzenia. Jednak powstałą na rynku lukę doskonale wypełnia rekrutacja pracowników z zagranicy – przede wszystkim ze wschodu – Ukrainy, Białorusi, Armenii czy Gruzji, ale również z Azji.
Pracownicy sezonowi z zagranicy świetnie odgrywają swoją rolę w kilku powodów. Bardzo często przyjazd do Polski ma dla nich charakter ściśle zarobkowy. Po wykonaniu swoich obowiązków planują powrót do kraju. W ten sposób są mocno zmotywowani do pracy i chętni do brania nadgodzin, jeśli zachodzi taka potrzeba. Wynagrodzenia oferowane w Polsce są dla nich atrakcyjne w porównaniu do lokalnych. Co ważne, w tej grupie nie brakuje osób o różnych kwalifikacjach i profilu zawodowym. Z łatwością można znaleźć pracowników fizycznych, magazynowych, ale również specjalistów. Jedyną barierą dla zatrudniania pracowników z zagranicy do prac sezonowych bywa biurokracja. Chociaż nie ma zbyt wielu przeszkód prawnych, formalności związane z zatrudnieniem pracownika z zagranicy mogą potrwać nawet miesiąc.
Pracownicy sezonowi przy wsparciu agencji pracy tymczasowej
Dlatego bardzo wiele przedsiębiorstw zatrudniając pracowników sezonowych, korzysta z pomocy agencji pracy tymczasowej. Takie rozwiązanie ma ogromne zalety, do których należą:
- brak konieczności prowadzenia rekrutacji – dzięki temu pracownicy są dostępni szybciej, bo rekrutacja stoi po stronie agencji, która dysponuje bazą pracowników,
- brak konieczności tworzenia nowych etatów – w ten sposób przedsiębiorstwo oszczędza,
- szeroka baza kandydatów o zróżnicowanych kwalifikacjach – dzięki agencjom łatwo można znaleźć odpowiednich pracowników,
- brak obsługi kadrowo-płacowej – tym obszarem całkowicie zajmuje się agencja,
- dodatkowe koszty – zatrudnienie pracowników z agencji pracy tymczasowej wchodzi w skład kosztów przedsiębiorstwa, co redukuje opodatkowanie,
- pełna obsługa pracowników po stronie agencji – przedsiębiorstwo nie musi martwić się o zakwaterowanie, transport i ubezpieczenie pracowników tymczasowych.
Pracownicy sezonowi są niezbędni w wielu branżach. Przedsiębiorstwa korzystają z nich również stając u progu większych projektów przy ograniczonych własnych mocach przerobowych. Dzięki agencjom pracy tymczasowej rozwiązanie jest bardzo elastyczne i działa doskonale.
Czym jest praca sezonowa?
Praca sezonowa to nic innego jak rodzaj zatrudnianiu pracowników tymczasowych, w czasie trwania konkretnych pór roku. Pracownicy sezonowi są zatrudnieni na krótki okres, najczęściej kilka tygodniu lub miesięcy. Ich zadaniem jest dostarczenie pomocy w okresie największego zapotrzebowania na pracę. W przypadku pracy sezonowej najpowszechniejszymi branżami są:
- rolnictwo (zbiory owoców, warzyw, prace polowe),
- turystyka (praca w hotelach, restauracjach, parkach rozrywki),
- handel (pomoc w okresach świątecznych, takich jak Boże Narodzenie czy Wielkanoc),
- budownictwo (praca na budowie, związana z odpowiednimi warunkami atmosferycznymi).
Praca sezonowa a umowa – rodzaje umów i rodzaje zatrudnienia
Praca sezonowa może być wykonywana na podstawie różnych umów, a jej wybór zależy głównie od potrzeb pracodawcy, rodzaju wykonywania pracy oraz przepisów prawa pracy. Duża większość pracy sezonowej odbywa się na zasadach pracy na czas określony, umowy zlecenia, umowy o dzieło, czy umowy na czas tymczasowy.
Wszystko więc zależy od rodzaju umowy. Dobrze jednak wiedzieć, na czym polega każda z tych umów. Czas więc przejść do ich charakterystyki i odpowiedzieć sobie na pytanie: z jakiej umowy o pracę warto skorzystać?
- Umowa na czas określony – najczęściej stosowana jest w przypadku pracy sezonowej. Pracodawca zatrudnia pracownika sezonowego na czas określony, który najczęściej jest momentem wzmożonego zapotrzebowania. Pracownik zatrudniony na taką umowę jest chroniony przez kodeks pracy. Ponadto ma prawo do urlopu, wynagrodzenia z pracę i ochrony w zakresie BHP. Co ważne, pracodawca może zerwać umowę przed upływem czasu, lecz musi dostarczyć wcześniej wypowiedzenie umowy.
- Umowa zlecenie – jest to umowa cywilnoprawna, która swoją popularność zawdzięcza temu, że jest bardziej elastyczna niż umowa o pracę. Bardzo często jest wykorzystywana w pracach sezonowych, zwłaszcza gdy pracodawca nie chce się wiązać stałą umową. Umowa zlecenie nie gwarantuje takich samych praw jak umowa o pracę. Pracownik nie ma prawa do urlopu wypoczynkowego. Od pracodawcy wymaga się jednak, aby ten odprowadzał składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.
- Umowa o dzieło – jest to kolejna umowa cywilnoprawna. Różni się tym, że jest ukierunkowana na wykonanie konkretnego dzieła, np. remontu. W sytuacji zatrudniania pracownika na ten rodzaj umowy, wykonawca (pracownik) zobowiązuje się do wykonania dzieła, a zamawiający (pracodawca) do zapłacenia wynagrodzenia. W tego typu umowie ważne jest wskazanie wyznaczonego terminu do ukończenia dzieła.
Główne branże oferujące pracę sezonową
Praca sezonowa cieszy się największą popularnością w branżach, w których zapotrzebowanie na dodatkowe ręce do pracy wzrasta w różnych porach roku. Dlatego też znalezienie pracy sezonowej nie jest trudne, a bardzo często branże wynajmują agencję pracy tymczasowej, aby te dostarczyły im dodatkowych pracowników.
Jakie branże szukają pracowników sezonowych w celu wykonywania pracy w okresie dużego zapotrzebowania? Należą do nich:
- rolnictwo – pracownicy zatrudniani są w charakterze sezonowym, podczas zbiorów owoców oraz warzyw. Gospodarstwo rolne potrzebuje wsparcia w pielęgnacji roślin, przycinaniu drzew oraz i innych pracach związanych z uprawą roślin w sezonie.
- turystyka i hotelarstwo – zostając pracownikiem sezonowym w branży turystycznej możesz pracować jako recepcjonista, kelner, barman, czy pomocnik kuchenny. Głównie mówimy tu o miejscowościach położonych nad morzem lub w górach.
- handel – pracę tymczasową można wykonywać w handlu. Najczęściej są to prace związane ze sprzedażą w okresie świątecznym, praca przy obsłudze klienta, czy inwentaryzacje i reorganizacja towarów.
- rozrywka – obejmuje to pomoc przy organizacji festiwali, koncertów oraz innych imprez masowych. Jest to także obsługa atrakcji, sprzedaż biletów, czy utrzymywanie porządku w parkach rozrywki i wesołych miasteczkach, które największą popularnością cieszą się w sezonie wiosenno-letnim.
Praca sezonowa oferuje różnorodność. Taka praca i sezonowa umowa jest zwłaszcza atrakcyjna dla osób szukających krótkoterminowej pracy, czyli młodzieży, studentów i osób chcących dorobić.
Praca sezonowa za granicą – możliwości i wymagania
Pracą sezonową za granicą interesuje się w głównej mierze młodzież, studenci oraz osoby szukające dodatkowego dochodu. Taka forma zatrudnienia oferuje oczywiście większe wynagrodzenie, aniżeli w Polsce. Dodatkowo jest to szansa na zdobycie doświadczenia zawodowego, możliwość poznania innych kultur i nauki języka podczas codziennych rozmów.
Do najpopularniejszych krajów należą: Niemcy, Holandia, Norwegia, Wielka Brytania, Hiszpania i Włochy. Przekrój wykonywanych prac jest naprawdę duży. Od zbiorów owoców, opieką nad osobami starszymi, po pracę w ogrodnictwie, połowie ryb, turystyce, rozrywce oraz rolnictwie.
Zatrudnienie pracownika spoza granic wiąże się jednak z listą wymagań, które pracownik musi spełnić. Są to między innymi legalne zatrudnienie, z którym wiąże się posiadaniu paszportu, dowodu osobistego, a w niektórych krajach – wizy pracowniczej.
Przed rozpoczęciem pracy pracodawca powinien dostarczyć także pisemną umowę. Na podstawie umowy określony zostanie okres zatrudnienia, warunki zatrudnienia, godziny pracy i inne ważne informacje.
Ważne jest też, aby posiadać ubezpieczenie zdrowotne. Osoby wyjeżdżające do krajów UE mogą korzystać z Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego. Jednakże w niektórych przypadkach zaleca się kupno dodatkowego ubezpieczenia na wypadek choroby lub wypadku.
Nie możemy nie wspomnieć o znajomości języka, która jest naprawdę ważna. W wielu przypadkach będzie to znajomość lokalnego języka na poziomie podstawowym.