Pracodawcy doskonale wiedzą, z jak licznymi obowiązkami i dużą odpowiedzialnością wiąże się prowadzenie własnej firmy. Wielu formalności wymaga chociażby zatrudnianie pracowników, które wiąże się również z dużymi kosztami. Sprawdź, jakie formy zatrudnienia są dostępne i która z nich jest najkorzystniejsza.

 

Od czego zależy wybór formy zatrudnienia pracowników?

Każda forma zatrudnienia pracowników wiąże się z nieco innymi obowiązkami pracodawcy i kosztami. Każda jest również przeznaczona do innych celów. Dlatego jej wybór powinien zależeć w znacznej mierze od tego, w jaki sposób będzie przebiegać współpraca pomiędzy stroną zatrudniającą i zatrudnianą. Istnieją stanowiska, w których istotne jest stałe kontrolowanie pracownika, ale są też takie, w których czas, sposób czy miejsce wykonywania pracy nie mają znaczenia – liczy się jedynie efekt. Może to mieć wpływ na optymalną formę zatrudnienia.

 

W tym przypadku wiele zależy od oczekiwań obu stron, a także specyfiki prowadzenia biznesu i potrzeb pracodawcy. Dlatego żadnej formy zatrudnienia nie można uznać za uniwersalnie najlepszą. Dlatego warto zapoznać się z cechami każdego rozwiązania i samodzielnie podjąć decyzję.

 

Formy zatrudnienia – umowa o pracę

Umowa o pracę często uważana jest za „najlepszą” formę zatrudnienia – szczególnie z punktu widzenia pracownika. Faktycznie, zatrudniony może w tym przypadku cieszyć się licznymi przywilejami, a przede wszystkim stabilnością. Formalnie tylko osoby zatrudniane na podstawie umowy o pracę mogą być nazywane pracownikami. Tylko ich dotyczy również Kodeks pracy. Dlatego też z punktu widzenia pracodawcy ta forma zatrudnienia niekoniecznie jest korzystna – przede wszystkim dlatego, że powoduje wiele ograniczeń.

 

Umowa o pracę dotyczy wykonywania pracy na wskazanym stanowisku, w określonym miejscu i czasie, pod kierownictwem pracodawcy lub innej osoby, którą wskaże pracodawca, za konkretnym wynagrodzeniem. Wiąże się z koniecznością pokrywania kosztów pełnych składek ZUS. Najważniejsze cechy charakterystyczne tej formy zatrudnienia pracownika to:

  • uregulowany czas pracy,
  • konieczność zapewnienia wynagrodzenia powyżej ustalonego przez rząd progu wynagrodzenia minimalnego,
  • prawo pracownika do płatnego urlopu,
  • wynagrodzenie chorobowe,
  • szczegółowo określone zasady zatrudniania i zwalniania pracowników,
  • dodatkowe wynagrodzenie za pracę w niedzielę i święta czy w godzinach nadliczbowych.

 

Pracodawca musi się wówczas liczyć z wysokimi kosztami zatrudnienia – znacznie wyższymi niż w przypadku innych umów. Minimalny koszt zatrudnienia pracownika na umowę o pracę to wysokość wynagrodzenia minimalnego plus ok. 20% opłat na składki społeczne. Problemem może być również sposób rozwiązania umowy. Pracownik jest w ramach tej formy zatrudnienia chroniony.

 

Warto też wiedzieć, że istnieją różne rodzaje umowy o pracę. Są to umowy:

  • na czas nieokreślony,
  • na okres próbny (do 3 miesięcy),
  • na czas określony,
  • na czas wykonania danej pracy,
  • na zastępstwo.

Czy zatem umowa o pracę ma jakieś zalety z punktu widzenia pracodawcy? Na pewno zwiększa atrakcyjność danego stanowiska, pomagając w przyciągnięciu lepszych pracowników. Dzięki zaoferowaniu umowy o pracę rekrutacja stała specjalistów i wykwalifikowanych pracowników jest znacznie łatwiejsza. Pomaga też w zmniejszeniu rotacji i poprawie współpracy dzięki stabilności zespołu. Zwiększa lojalność pracowników i może się przełożyć na jakość ich pracy. To jednak również zagrożenia, ponieważ zatrudniony na umowę o pracę może bez większych konsekwencji nadużywać swoich przywilejów.

 

Umowa zlecenie – lepsza forma zatrudnienia?

Alternatywą dla pracodawców, którzy obawiają się obowiązków i kosztów związanych z umową o pracę jest umowa zlecenie. Jest ona zawierana na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Wiąże się z większą niezależnością pracownika i mniejszymi obowiązkami pracodawcy. Zazwyczaj zawierana jest na wykonanie konkretnej pracy za określonym wynagrodzeniem. Pracownika określa się wówczas mianem zleceniobiorcy, a pracodawcę – zleceniodawcy. Zleceniobiorca jest zobowiązany na podstawie umowy do starannego wykonania zlecenia, ale nie ma w tym przypadku mowy o konkretnym efekcie.

 

Umowa zlecenie to zdecydowanie mniej pożądana przez pracowników forma zatrudnienia. Nie wiąże się ona z płatnym urlopem ani możliwością skorzystania z wynagrodzenia chorobowego. Można ją rozwiązać bez licznych formalności i bez okresu wypowiedzenia. W tym przypadku nie obowiązują również ustalenia Kodeksu pracy, np. co do maksymalnego czasu pracy, nieprzerwanego odpoczynku czy nadgodzin. Koszty pracodawcy są jednak znacznie mniejsze, co zwykle oznacza wyższe wynagrodzenie netto („na rękę”) dla pracownika. Aktualnie wszystkie umowy zlecenia podlegają obowiązkowemu oskładkowaniu do momentu przekroczenia miesięcznego przychodu z wszystkich tytułów do ubezpieczenia – 2600 zł brutto. Dla umów zlecenie obowiązuje też minimalna stawka godzinowa wynagrodzenia.

 

Należy jednak wiedzieć, że zgodnie z prawem umowa zlecenie jest przeznaczona do stosowania tylko w sytuacjach, w których zatrudnienie nie ma cech stosunku pracy. Dotyczy to więc stanowisk charakteryzujących się samodzielnością i swobodą w organizacji pracy i brakiem ściśle określonych godzin pracy. Jeśli praca ma być wykonywana w określonym miejscu i czasie, a pracownik podlega poleceniom przełożonego i nie ma swobody co do organizacji swoich obowiązków, zastosowanie umowy zlecenia może się wiązać z przykrymi konsekwencjami prawnymi dla pracodawcy.

 

Umowa o dzieło – forma zatrudnienia, w której najważniejszy jest efekt

Umowa o dzieło jest najrzadziej stosowaną formą zatrudnienia, ponieważ charakteryzuje się specyficznym przeznaczeniem. Jest zawierana na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego i dotyczy wykonania określonego dzieła. Oznacza to, że liczy się rezultat wykonanej pracy. Zwykle w ramach umowy o dzieło jest określany maksymalny czas jego wykonania, ale poza tym pracownik ma pełną swobodę dotyczącą organizacji czasu, miejsca i sposobu pracy.

 

Wykonawca nie podlega oskładkowaniu ZUS, nie ma też żadnych przywilejów pracowniczych. Nie obowiązują żadne stawki wynagrodzenia minimalnego. Istnieje możliwość zastosowania wysokich zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodu. Jest to forma zatrudnienia związana z minimalnymi formalnościami, idealna w sytuacjach, w których liczy się tylko efekt wykonanej pracy. Koszty zatrudnienia są w tym przypadku najniższe.